Çocuklarda Bağlanma ve Güven

Merhabalar🍀
Sevgili @esraesradir in @ahenkcocuk ‘un Ebeveynlik Okulu Programı için yaptığı dersten notlarımı sizlerle paylaşıyorum. Ve bu güzel program için bir kez daha teşekkürlerimi sunuyorum. 🌸

0-2 YAŞ

·         Emekleme

·         İlk Kelimeler

·         Merak-Keşif-Taklit

·         Bireysellik Ve Ayrışmanın İlk Adımları

HOŞGELDİN BEBEK

·         Yeni Bir Dünya

·         Cevabını Aradığım Sorular

Diyelim ki bir restorana gittiniz yemek yerken çorbanızın içinden istenmeyen bir şey çıktı, ne düşünürsünüz? Şöyle olur muhtemelen, bunu genellersiniz ve o restorana bir daha girmek istemezsiniz. Çocuk için de durum böyledir. Dünyaya ilk geldiği anlarda deneyimlerini geneller.

Güven en zemin duygu, sonrasındaki tüm her şeyi bu zemin üzerine inşa ediyoruz.

Bir çocuk dünyaya geldiğinde hiç bilmediği seslerle, görüntülerle, ışıklarla karşılaşıyor önce biraz huzursuzlanıyor fakat ondan sonra bir bakım veren geldi ve onu besledi, öptü, tepkilerini karşılamaya çalıştı…bu durumda çocuğun ilk hissi ‘güvendeyim, burası güzel bir yer’ olur.

Bazen yetişkinler görürüz, başkalarıyla iletişim kurmaktan çekinen, evlenmeyen, dışarıdan sürekli bir kötülük geleceğine inanan…işte bu insanlarla çalışırken hep 0-2 yaş bağlanma bozukluğu incelenir.

Ya da bazı insanlar vardır sürekli kaygı üretirler, ya düşerse, ya boğulursa vs. bu kişiler de çocuğa bu şekilde dünyanın güvensiz olduğuna dair bir mesaj verir.

ÇOCUKLAR NEDEN GÜVENLİ BAĞLANAMAZ?

·         Medikal Süreçler: Bebeğin çeşitli sebeplerle küvezde kalması, ameliyat olması, serum alması vs. burada bebek şöyle bir izlenim oluşturur ‘burada insanlar bana istemim dışında bir şeyler yapıyor canımı acıtıyor.’

·         Anne İle İlgili Durumlar: Eğer anne hiç yoksa anne zor bir dönemden geçiyorsa, depresyondaysa çocuğuna da yeteri ilgi veremeyecektir. Evliliğin ilk zamanlarında yaşanan sorunlar da buna yol açabilir. Annenin sürekli bedenen bebeğin yanında olsa da duygusal olarak da bebekle değilse bu durum gerçekleşebilir.

·         Zor Bebek: Bu bebekler baktığınız zaman bir hastalık geçirmemişlerdir fakat sürekli ağlarlar, yemek yemezler vb. Bu sefer anne onunla ilgilenmek istese de tam biçimde ilgilenemez, sinirlenir, yıpranır. Bebeğin varlığı bıkkınlık veriyorsa bebek yorgunluğu olur annede ve bağlanma için gerekli iletişimin kurulması engellenebilir.

·         Bakım Veren Değişikliği: Örneğin bebek dünyaya geldi, anne onunla güzel ilgilendi sevdi fakat sonra çalışması gerekti ve babaanneye devretti. Sonrasında babaanne köye gitti anane devraldı. Burada çocuğa şöyle bir mesaj iletilir ‘bağlanmak acı veren bir şey, tam bağlanıyorum seviyorum sonra gidiyor ve acı çekiyorum.’ Bu bebekler ileriki yaşlarda kendine çok güvenen kişiler olarak görünebilirler, kimseye ihtiyaçlarının olmadığını söylerler.

·         İstismar: Çeşitli patolojisi olan ebeveynlerle olabilir. Ebeveynin tutarsızlığı (örneğin Borderline bir ebeveynde), hırpalama çocuğu, bağırma, sarsma gibi davranışların sıklıkla olması.

Bir Araştırma: Yapılan araştırmalarda eşini aldatan erkeklerin güvenli bağlanma geçmişinin olmadığı görülmüştür.

BAĞLANMANIN KOPMASININ İŞARETLERİ:

·         Protesto

·         Umutsuzluk / Kederlenme

·         Kopma / Çözülme

İPUÇLARI:

·         Anne Çocuk Çatışmasının Sıklıkla Yaşanması

·         Yabancılamama:  Kimseyi yabancılamama. Örneğin avm’de biri onu sevdi güzel şeyler söyledi onun elini tutup gider bakmaz arkasına.

·         En Yakın Arkadaşı Kim: çocuğun yakın arkadaşı yoksa arkadaşıyla küsüyor ve bunu önemsemiyorsa

·         Yetişkinle Çatışma: Sürekli yetişkinlerle çatışan çocuklar, yetişkinlere sanane der mesela, öğretmene kafa tutar.

ÇÖZÜMLER:

·         Dokunma: Çok önemlidir. Sevmek, sarılmak, başını okşamak…

·         Bakım Besleme: Başı ağrıyorsa ilgilenmek, halsizse bir çatalla yemek uzatmak (hangi yaşta olursa olsun!)

·         Yoğun Eğlenceli Etkileşim: Sevdiği yemeği, keki yapmak, oyunlar oynamak, dikkatini ona vermek, yaşı büyükse belki dışarda çıkıp bir kahve içmek

NOT: BAĞLANMA SORUNLARI HER YAŞTA ÇÖZÜLEBİLİR VE YENİDEN İNŞA EDİLEBİLİR.

İPUCU: Annenin kendine bakması, ona ne iyi geliyor bunu anlaması ve çocuğunu da belki dahil etmesi bağlanma sürecini güçlendirir. ‘Bizden geçti artık’ vb. cümleler bizi kurtarmaz. Annenin kendi sürecini anlaması önemlidir.

BAĞLANMAN ÖYKÜN KADERİN DEĞİLDİR

·         Hem kendi öykün, hem çocuğunla olan bağlanma öykün yeniden yazılabilir.

·         Hayatın ilk üç yılında ki o sorulara yeni cevaplar mümkündür.

Bağlanma aktarılan bir kavramdır. Kişi ebeveyniyle güvenli bir bağlanma kuramadıysa kendi çocuğuyla bunu kurmak belki biraz daha zor olabilir fakat elbette yeniden inşa edilebilir.

Ve bakım verenin kendi bağlanma ilişkisi bağlanma öznesi üzerinden onarılabileceği gibi kendi kendinin ebeveyni olmayı öğrenmekle de onarılabilir.